A
A
A
Wysoki kontrast
ENGLISH
Proszę wprowadzićminimum 3 znaki
Publikacje

Miasto a język. Rola miast w kształtowaniu sytuacji językowej

Autor: Szul Roman
Typ publikacji: artykuły w czasopiśmie
Opis bibliograficzny: Szul Roman (2013) Miasto a język. Rola miast w kształtowaniu sytuacji językowej [w:] Andrzej Rykała (red.): Przestrzenny wymiar wielokulturowego dziedzictwa. "Studia z Geografii Politycznej i Historycznej", tom 2, Łódż: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, ss. 63-86
Pobierz publikację:

Miasta odgrywają istotną rolę w kształtowaniu sytuacji językowej państw i regionów. W miastach działają dwa mechanizmy językowe: różnicowania i ujednolicania sytuacji językowej. Różnicowanie wynika z imigracji do miasta, ujednolicanie – z kontaktów ludności wewnątrz miasta. W skrajnych przypadkach szybkiego napływu do miasta ludności różnych języków może powstać trudność w komunikowaniu się ludności miasta (efekt „wieży Babel”). W XIX w. taka sytuacja była np. w Łodzi i Białymstoku. Ujednolicanie sytuacji językowej w mieście przebiega poprzez etap języka wspólnego i dwujęzyczności części mieszkańców. Ważnym zagadnieniem jest to, który język staje się językiem wspólnym miasta – zależy to od liczebności poszczególnych grup etniczno-językowych, ich siły ekonomicznej i politycznej, od prestiżu poszczególnych języków, a w czasach współczesnych od polityki językowej państwa lub regionu. Zróżnicowane cechy społeczno-zawodowe ludności miasta i wsi powodują, że często miasta odróżniają się sytuacją etniczną i językową od otaczających obszarów wiejskich. Miasto i obszary otaczające są w kontakcie prowadzącym do zmiany sytuacji językowej – językowego „wchłonięcia” miasta przez otoczenie lub ekspansji miasta i upodobnienia otoczenia do miasta albo równowagi i napięć na tle językowym między miastem a otoczeniem (jak obecnie w Brukseli). Miasta, tworząc sieć powiązań, sprzyjają ekspansji najważniejszego języka w danym państwie (imperium), co w czasach współczesnych było wykorzystywane do ujednolicania kulturowo-językowego w ramach budowy państw narodowych.