A
A
A
Normal contrast
POLSKI
Please enter 3 chars at last
Publications

Regionalizm w Europie. Czynniki i ewolucja

Author: Szul Roman
Publication type: journal articles
Full citation: Szul Roman (2013) Regionalizm w Europie. Czynniki i ewolucja. Mazowsze. Studia Regionalne, Nr. 12. Warszawa, ss. 107-134.
Download the publication:

W naukach społeczno-politycznych istnieją dwa znaczenia pojęcia „regionalizm”: 1. integracja (współpraca) państw położonych w jakimś regionie świata (np. Unia Europejska, ASEAN, NAFTA), 2. ruch na rzecz obrony lub demonstrowania interesów gospodarczych, kulturowych lub politycznych regionów rozumianych jako część państw. Artykuł zajmuje się tym drugim rodzajem regionalizmu. Składa się z czterech części. W pierwszej definiuje się pojęcie regionalizmu, zwracając uwagę na brak wyraźnych granic między regionalizmem a innymi zjawiskami, jak nacjonalizm i ruchy etniczne; klasyfikuje się regionalizm z różnych punktów widzenia i omawia jego znaczenie we współczesnej Europie. W drugiej części analizuje się czynniki kształtujące specyficzne cechy regionów, w których może pojawić się regionalizm (fizyczno-geograficzne, ekonomiczne, kulturowe, historyczne, administracyjne), zwracając uwagę, że istnienie obiektywnych różnic między danym regionem a resztą kraju nie wystarcza do powstania regionalizmu – potrzebna jest identyfikacja ludności z regionem, pozytywna ocena regionalnej specyfiki przez jej mieszkańców i przekonanie, że podkreślanie różnic i obrona interesów regionu wobec reszty kraju są korzystne dla mieszkańców regionu. Regionalizm jest tym silniejszy im więcej czynników składa się na specyfikę regionu i im bardziej pozytywnie są one ocenianie przez mieszkańców regionu. W części trzeciej omawia się ewolucję regionalizmu w Europie po drugiej wojnie światowej, osobno w krajach zachodniej Europy i środkowo-wschodniej Europy (po 1989 roku). W pierwszym przypadku podkreśla się wzrost znaczenia ruchów regionalnych w Europie Zachodniej, zwłaszcza po roku 1975, oraz omawia powiązania regionalizmu z integracją europejską (idea „Europy regionów”), zwracając uwagę zarówno na wzajemne wzmacnianie się, jak i na sprzeczności regionalizmu i integracji europejskiej; w drugim przypadku – omawia się wpływ Unii Europejskiej na stymulowanie regionalizmu jako czynnika sprzyjającego akcesji i korzystaniu z funduszy unijnych. Artykuł zamykają refleksje na temat regionalizmu, jako siły budującej lub niszczącej.